داریوش اسماعیلی: پایگاه داده‌های علوم زمین، محرک جذب سرمایه در معادن

به گزارش پایگاه اطلاع رسانی معدن پیشرو؛ معاون وزیر صمت و رئیس این سازمان با اشاره به اهمیت پایگاه جامع داده‌های علوم زمین، بر اجرایی شدن این پایگاه تاکید کرد و گفت: این پایگاه به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابزار‌ها برای جذب سرمایه‌گذاری در بخش معدن عمل خواهد کرد و در صورت اجرایی شدن قادر است سرمایه‌ها را به سمت معدن بیاورد تا شاهد رشد بیشتر در بخش معدنکاری باشیم.

داریوش اسماعیلی تصریح کرد: وظیفه اصلی سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور تولید داده‌های پایه است و ارزش این داده‌ها زمانی مشخص می‌شود که در دسترس کاربران به ویژه کاربران بخش خصوصی قرار گیرد.

وی، مهمترین گام برای توسعه بخش معدن کشور را ایجاد شفافیت و دسترسی آسان به داده‌های زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی عنوان کرد و افزود: در این راستا سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی ایران با راه‌اندازی پایگاه جامع داده‌های علوم زمین، قصد دارد تا داده‌های مرتبط با معادن کشور را در اختیار سرمایه‌گذاران قرار دهد.

معاون وزیر صمت، از پیشرفت‌های اخیر در تقویت پایگاه داده‌های علوم زمین خبر داد و گفت: این پایگاه در حال حاضر شامل داده‌های تاریخی و ارزشمندی است که قبلاً در دسترس عموم نبوده‌اند در حالی که این داده‌ها می‌توانند به سرمایه‌گذاران کمک کنند تا تصمیمات بهتری درباره سرمایه‌گذاری در بخش معدن بگیرند.

اسماعیلی، با بیان اینکه پایگاه داده‌های علوم زمین سه سامانه اصلی دارد، خاطرنشان کرد: سامانه داده‌های مکانی به کاربران اجازه می‌دهد با کلیک روی نقاط مختلف نقشه، به داده‌های دقیق مکانی دسترسی پیدا کنند.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور گفت: سامانه توصیفی یا کتابخانه‌ای که برای گزارش‌ها، مقالات و مستندات علمی مرتبط با زمین‌شناسی و اکتشافات معدنی کاربرد دارد و سامانه سرویس کاتالوگ که امکان اتصال به داده‌های سازمان‌های دیگر مانند ایمیدرو، سازمان انرژی اتمی و وزارت نفت را فراهم می‌کند. داده‌های سازمان ایمیدرو با استفاده از سرویس کاتالوگ قابل دسترس است، در مورد سازمان انرژی اتمی نیز امیدواریم تا پایان اردیبهشت دسترسی به داده‌های این سازمان در پایگاه فراهم شود و وزارت نفت همچنان رتبه پایین تری در ارائه داده‌ها دارد که پیگیر آن هستیم.

به گفته اسماعیلی، بر اساس قانون برنامه هفتم توسعه، سازمان زمین‌شناسی موظف شده تا همه داده‌های موجود را در اختیار عموم قرار دهد که این اقدام تا پایان سال اول برنامه (اردیبهشت ۱۴۰۴) باید به اتمام برسد.

خاطرنشان می‌شود؛ در جزء ۲ بند ب ماده ۴۸ قانون برنامه هفتم توسعه آمده است: وزارت صنعت، معدن و تجارت (سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور) موظف است همه اطلاعات پایه زمین‌شناسی اعم از نقشه‌های زمین‌شناسی، نقشه‌های ژئوشیمی و ژئوفیزیک هوایی و مفاد گزارش‌های اکتشاف محدوده‌ها و پهنه‌ها را درپایان سال اول برنامه منتشر و به صورت برخط با رعایت مواد ۱۳، ۱۴ و ۱۵ قانون انتشار و دسترسی آزاد به اطلاعات در اختیار عموم بگذارد. همچنین تمام وزارتخانه‌ها، نهادها، سازمان‌ها، ارگان‌ها و دستگاه‌هایی که نسبت به تولید اطلاعات پایه زمین‌شناسی اقدام می‌کنند، موظف‌اند در مدت تعیین شده تمامی اطلاعات تولید شده خود را مطابق استاندارد‌های سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور به این سازمان تحویل دهند. گزارش روند پیشرفت این جزء و میزان همکاری وزارتخانه‌ها، سازمان‌ها و ارگان‌های مختلف مانند وزارت نفت و سازمان انرژی اتمی در راستای اجرای این بند، توسط وزارت صنعت، معدن و تجارت باید هر دو ماه به کمیسیون صنایع و معادن مجلس شورای اسلامی ارائه شود.

معاون وزیر صمت در ادامه با اشاره به اینکه این اطلاعات و داد‌ه‌ها به صورت برخط و با پرداخت حداقل هزینه قابل دسترسی است، گفت: در سال گذشته حدود ۲۱ هزار و ۴۰۰ رکود گزارش در پایگاه داده‌ها ثبت شد و دو کار جدید در سامانه ایجاد کردیم یکی مدیریت زمین‌شناسی دریایی به ویژه دریای خلیج‌فارس و دیگری سامانه فرا سرزمینی است که مربوط به مطالعات زمین‌شناسی فرازمینی است که اطلاعات موجود از کشور‌های مختلف مثل آفریقا و کشور‌های عضو اکو و... به صورت نقشه یا گزارش در آن ثبت شده است.

رئیس سازمان زمین‌شناسی و اکتشافات‌معدنی کشور در مورد موانع موجود برای اجرایی شدن پایگاه داده‌ها در برخی سازمان‌ها گفت: نبود همکاری و تبادل کامل داده بین نهاد‌ها (وزارت نفت که در انتشار داده‌ها از سازمان‌های دیگر کمی عقب است، سازمان انرژی اتمی، شرکت ملی صنایع مس و…)، ضعف در زیرساخت‌های نرم‌افزاری و امنیتی برای انتشار عمومی داده‌ها و مسائل حقوقی و حفاظتی در برخی داده‌های خاص (مثلاً اطلاعات مربوط به عناصر راهبردی یا مناطق مرزی) از جمله این موارد است.

اسماعیلی درباره اینکه چه زمانی پایگاه جامع اجرایی می‌شود، گفت: ما مطابق قانون قبل از سال اول همه داده‌های خود و وزارت صمت را با توجه به زیرساخت‌های لازم منتشر خواهیم کرد و دیگر وزارتخانه‌ها و سازمان‌ها هم تا پایان سال دوم وقت دارند اطلاعات و داده‌های اکتشافی و زمین‌شناسی خود را در این پایگاه بارگذاری کنند.

وی درباره اهمیت تجمیع داده‌های اکتشافی گفت: تجمیع داده‌ها باعث جلوگیری از صرف هزینه و زمان برای طرح‌های اکتشافی تکراری می‌شود، دسترسی آزاد به اطلاعات، شفافیت در تصمیم‌گیری‌ها و اعتماد عمومی را افزایش می‌دهد، اطلاعات متمرکز، امکان برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای بهره‌برداری از منابع، جذب سرمایه و اولویت‌بندی طرح‌ها را فراهم می‌کند و دسترسی به داده‌ها، نوآوری و سرمایه‌گذاری را تسهیل می‌کند.

معاون وزیر صمت در پایان گفت:پایگاه‌های داده برای ذخیره، نگهداری و دسترسی به هر نوع داده استفاده می‌شود و داده‌های افراد، مکان‌ها یا اشیا جمع‌آوری و در یک مکان نگهداری می‌شود تا قابل‌مشاهده و تجزیه‌وتحلیل باشد و در واقع پایگاه‌های داده را می‌توان به‌عنوان مجموعه‌ای سازمان‌یافته از داده‌ها و اطلاعات در نظر گرفت.